شبیه‌سازی عددی طوفان ماسه و گرد و غبار شدید شرق ایران با استفاده از مدل WRF_Chem (مطالعه موردی: 14 و 15خرداد1391)

قرار گرفتن کشور ایران در کمربند بیابانی سبب افزایش رخدادهای طوفان‌های ماسه و ریزگرد، به‌ویژه در نواحی جنوب شرقی آن شده و تأثیرات نامطلوبی بر محیط‌زیست دربرداشته است. مدیریت کارآمد این رویدادهای مخرب به شناخت ویژگی‌ها و میزان گستردگی آن‌ها نیاز دارد. یکی از روش‌های شناخت پدیده ریزگرد شبیه‌سازی و پیش‌بینی آن است. در این پژوهش با استفاده از مدل جفت شده پیش‌بینی عددی وضع هوا به همراه شیمی (WRF_Chem) و طرح‌واره GOCART طوفان ماسه و ریزگرد شدید منطقه سیستان برای تاریخ 3 و 4 ژوئن سال 2012 میلادی شبیه‌سازی شد.، داده‌های مربوط به گردوغبار از سازمان محیط‌زیست و هواشناسی اخذ، مدل DREAM و HYSPLIT اجرا و تصاویر ماهواره‌ای مربوط به این رخداد از سنجنده MODIS دریافت و به‌صورت رنگ حقیقی توسط نرم‌افزار ERDAS IMAGIN نمایش داده شد، تا با شناسایی منبع، الگوی ایجاد طوفان ماسه و ریزگرد، شناسایی مسیر حرکت ذرات و پیش‌بینی این رخداد اقدامات و هشدارهای لازم جهت کاهش اثرات آن انجام داد. نتایج مدل و تصاویر ماهواره‌ای نشان داد که منطقه سیستان به‌ویژه بستر خشک تالاب هامون واقع در شرق ایران، چشمه اصلی طوفان ماسه و ریزگرد بوده است. همچنین بر اساس خروجی مدل جریانات باد در جهت شمالی-جنوبی بر روی ایران وزش داشته که با همگرا شدن این جریانات در قسمت‌های شرق ایران سبب ایجاد بادهای شدید در ترازهای زیرین جو، بر خواستن و افزایش غلظت ریزگرد، افزایش بار ریزگرد ستون جو و انتقال آن به نواحی جنوبی بخصوص دریای عمان شده است. نتایج مدل نشان داد که شکل‌گیری طوفان‌های منطقه سیستان با توجه به ایجاد بادهای محلی به‌شدت از ویژگی‌های جغرافیایی محلی متأثر می‌گردد.